Veshkat (Anatomia e veshkave)

Veshkat

Sistemi ekskretor përfshin dy veshkat, dy ureterët, fshikëzën e urinës dhe uretrën.

Veshkat gjenden në zgavrën abdominale, nën diafragmë, në të dyja anët e shtyllës vertebrore. Veshkat kanë një formë të ngjashme me atë të fasules. Kanë një gjatësi pre 10-12 cm dhe një gjerësi pre 5-6 cm.

Ilustrim i një seksioni të veshkës (nga Sobotta) – klikoni përsipër për ta zmadhuar

Në një seksion gjatësor të veshkës mund të dallohen: korja e veshkës, palca e veshkës dhe pelvisi i veshkës. Projeksionet e kores (korteksit) së veshkës – kolonat veshkore – zgjaten deri në palcën e veshkës duke e ndarë atë në 8-16 piramida. Pelvisi i veshkës (apo kupshorja e veshkës) pret kupat veshkore, arterien veshkore dhe venën.

Veshkat furnizohen nga arteria e veshkës (arteria veshkore) e cila ndahet në arterie interlobulare. Arteriet interlobulare bëhen arterie të harkëzuara, të cilat i japin fillesë arterieve të drejta. Arteriolat aferente (arteriola hyrëse) lindin nga arteriet e drejta dhe ndahen në kapilarë. Kapilarët formojnë glomerulën e veshkës (lëmshëzin veshkor). Nga lëmshëzi veshkor , gjaku kalon në arteriolat eferente për të përfunduar në venën e veshkës (veshkore).

Lëmshëzi veshkor

Njësia funksionale e veshkës është nefroni. Çdo nefron përbëhet nga një trupëz veshkor dhe nga tubuli veshkor. Çdo trupëz veshkor përbëhet nga një lëmshëz në kapsulën e Bowmanit. Glomeruli (lëmshëzi) i veshkës është një tufë kapilarësh që lindin nga arteriola prurëse dhe përfundojnë në arteriolën nxjerrëse. Ndërsa kapsula e Bowmanit vazhdon me tubulin veshkor (renal).

Një nga funksionet kryesore të lëmshëzit (glomerulit) të veshkës është filtrimi. Nga ana tjetër, tubuli veshkor shërben për thithjen.

Ndërsa gjaku kalon në glomerulin e veshkës, disa nga substancat e tij kalonë në tubulin veshkor. Ky proces njihet si filtrimi. Këto substanca së bashku me ujin formojnë urinën. Urina kalon nëpër tubthin e parë të përdredhur (gypthi i përdredhur i afërt) dhe lakun e Henleit. Laku i Henles (Henleit) përfshin një krah zbritës dhe një krah ngjitës. Nga këtu urina kalon në tubthin e dytë të përdredhur (gypthi i përdredhur i largët), i cili mëpastaj vazhdon me duktin mbledhës. Tubuli i veshkës është i përqafuar nga dy arteriolat e lëmshëzit të veshkës – ajo hyrëse (prurëse) dhe ajo dalëse (nxjerrëse) – dhe kjo lejon thithjen e substancave drejt gjakut. Urina e mbetur, e formuar, mbërrin në duktet mbledhës dhe derdhet më pas në pelvisin (kupshoren) e veshkës. Nga pelvisi i(kupshorja e) veshkës urina kalon në ureter.

 

© mbi tekstin, Rinstinkt 2013

————————————————————————————–