Punktura lumbare (Shpimi lumbar)

Punktura lumbare (Shpimi lumbar)

Punktura lumbare (shpimi lumbar) është procedura që mjekët përdorin për të përftuar një mostër nga lëngu cerebrospinal. Lëngu cerebrospinal, siç e thotë vetëm emri, është lëngu që rrethon apo më saktë prodhohet dhe qarkullon në brendësi të trurit dhe rreth palcës kurrizore. Ai formohet në zona të veçanta të trurit të quajtura ventrikuj dhe rrjedh prej ventrikujve në zonën përreth palcës kurrizore.

Lëngu cerebrospinal është zakonisht i qartë dhe përmban sasi të vogla proteinash dhe sheqernash (glukozë).

Disa nga arsyet për bërjen e një punkture lunbare mund të jenë: dyshimi i meningjitit, dyshimi për leuçemi apo limfomë, për të vlerësuar sëmundje neurologjike si skleroza e shumëfishtë, europatitë apo dridhjet/konvulsionet rekurrente(të përsëritura).

Punktura lumbare kryhet edhe nga anesteziologjisti për të administruar anestezinë spinale në disa lloje të veçanta kirurgjie (bllok subarraknoidal).

Në trajtimin e kancerit, ndonjëherë kemioterapia dhe medikamentet injektohen drejtëpërdrejtë përmes punkturës lumbare në lëngun cerebrospinal. Mjekimi kështu duke ‘notuar’ në lëngun cerebrospinal është në gjendje të mbërrijë në tru apo në palcën kurrizëre kur edhe nevojitet.

Punktura lumbare realizohet me pacientin zakonsht të shtrirë në një krah. Kurrizi fërkohet me një solucion antiseptik. Ndërkohë në lëkurë injektohet një anestetik lokal që heq ndjeshmërinë e lëkurës në rajonin e aplikuar. Kur ndjeshmëria të jetë larguar, në nivelin e kockave të legenit poshtë fundit të palcës kurrizore futet një gjjilpërë e vogël. Gjilpëra shtyhet para lehtësisht deri sa të gjendet lëngu cerebrospinal, prej të cilit merret një sasi e caktuar për të bërë testime të ndryshme. Kjo në rastin kur punktura lumbare bëhet për të marrë një sasi LCS. Në rastet kur pacienti është duke bërë një anestezi spinale për shkaqe kirurgjikale, anestetiku injektohet drejtëpërdrejtë dhe natyrisht që nuk ka nevojë që të merret lëng cerebrospinal për analiza.

Ndonjëherë punktura lumbare rezukton një procedurë e vështirë për t’u realizuar, sepse ka persona që kanë patur kirurgji të shtyllës kurrizore, apo që kanë një formë jo-normale të kurrizi si për shembull skoliozë, apo në pacientë që janë shtatëzanë, që janë shumë obezë etj. Të gjithë këta janë pacientë që janë me gjasa kanë vështirësi në kryerjen e një punkture lumbare.

Punktura lumbare është më e lehtë të realizohet kur pacienti i ndjek saktë dhe plotësisht udhëzimet e pocizionimit.

–

Rinstinkt blog
PDF: Punktura lumbare

Lakimet anormale të shtyllës kurrizore

Anatomia patologjike e Skoliozës

Skolioza është një lakim anësor jonormal i shtyllës kurrizore, që përfshin edhe një rrotullim onormal të një vertebre mbi një tjetër. Skolioza nuk është çrregullimi i vetëm që prek shtyllën kurrizore, meqënëse lakime të tjera jonormale të theksuara përfshijnë kifozën dhe lordozën.

Në tabelën më poshtë një përmbledhje sintetike e lakimeve patologjike të shtyllës kurrizore.

Çrregullimi	Përkufizimi	Etiologjia
Skolioza	Lakim i theksuar anësor dhe rrotacional i shtyllës kurrizore të pjesës së kraharorit de asaj lumbare	Gjenetike, traumatike, idiopatike, haset më shpesh në adoleshentët femra sesa meshkuj.
Kifoza	Gungë (kurrizdalje), përthyerje e theksuar e shtyllës kurrizore të kraharorit	Qëndrimi i keq, osteoporoza
Lordoza	Ekstension i theksuar i shtyllës kurrizore të pjesës lumbare	Dobësim i muskujve të trungut, shtatëzania e vonë, obeziteti

–

Rinstinkt 2013

——————————————————————–

Hernia e diskut intervertebral

Hernia e diskut intervertebral (Hernia diskale)

Disqet intervertebralë janë të përbërë nga një zonë qëndrore prej kolagjeni dhe proteoglikanësh të hidratuar, e ashtuquajtura nucleus pulposus, e cila nga ana e saj është e rrethuar nga fletëza bashkëqëndrore të përbëra nga fibra kolagjeni që përbëjnë anulus fibrosus.

Nucleus pulposus është i hidratuar dhe vepron si “thithës shocku”, duke u shtypur në prani të peshës dhe duke u relaksuar kur kjo largohet.

Anatomia patologjike e Hernies Diskale (© Netter)

Me kalimin e kohës mund të ndodh që anulus fibrosus të dëmtohet, nga ciklet e vazhdueshme të kompresionit dhe relaksimit, gjë që lejon daljen, pra hernien, e nucleus pulposus xhelatinoz.

Ky proces zakonisht ndodh kur individ plaket ngase bërthama xhelatinoze e disqeve ndërvertebrorë dehidratohet dhe transferon më shumë forcë drejt anulus fibrosus-it. Pikërisht ky stress i shtuar shkakton hollimin progresiv dhe mëpastaj dëmtimin e anulusit.

Shumica e hernieve diskale ndodhin në drejtimin posterolateral ngase pas disqeve ndërvertebrorë, pra pas trupit të vertebrave kalon në mënyrë gjatësore ligmenti gjatësor i pasëm (posterior longitudinal ligament) i cili në nëjfarë mënyrë përforcon rolin e anulus fibrosus.

Herniet diskale ndodhin më së shumti në pjesën çervikale të shtyllës kurrizore, veçanërisht në nivelet C5-C6 dhe C6-C7, që shkaktojnë dhimbje në shpatull dhe gjymtyrën e sipërme. Po ashtu janë të shpeshta edhe herniet diskale që prekin nivelet L4-L5 dhe L5-S1 të shtyllës kurrizore lumbare.
Duhet të saktësoj se herniet diskale të pjesës lumbare të shtyllës kurrizore janë, në terma absolutë, më të shpeshtat dhe rezultojnë në dhimbje të artikulacionit sakroiliak, të pjesës së pasme të kofshës dhe të këmbës.

Rinstinkt, 2013

——————————————————————-