Epidemiologji – Masa asociacioni të përdorura në epidemiologji

Masa asociacioni të përdorura në epidemiologji

Me asociacion kuptohet grada e varësisë tratistike mes dy ndryshoreve (variablave). Asociacioni mund të jetë ekzistojë dhe të jetë pozitiv ose negativ ose mund të mos jetë i pfanishëm fare.

Masat me anë të cilave vlerësohet asociacioni mes ndryshoreve janë: Risku Relativ, Risku i Atribuar dhe Odds Ratio.

Risku relativ (RR) – shpreh rëndësisnë e një asociacioni mes ekspozimit dhe sëmundjes, dhe tregon probablitetin për të zhvilluar sëmundjen mes subjekteve të ekspozuar përkundrejt atyre jo të ekspozuar.

Risk Ratio – është raporti mes incidencave kumulative, ose thënë ndryshe raporti mes risqeve. Pra raporti mes incidencës së sëmundjes tek të ekspozuarit dhe incidencës së sëmundjes tek jo të ekspozuarit.
Pamje ekuacioni

Rate Ratio (RR) – raporti mes dendësive të incidencës, apo thënë ndryshe raporti mes normave. Rate ratio ka të bëjë me raportin mes normës së incidencës (I-PY) të sëmundjes së të ekspozuarve me normën e incidencës së sëmundjes mes jo të ekpozuarve.
Pamje ekuacioni

Risku i Atribuar (RA) – është diferenca mes incidencës tek të ekspozuarit dhe incidencës tek jo të ekspozuarit. Risku i atribuar shpreh numrin e rasteveve mes të ekspozuarve që mund të shpëtohet nëse do të eliminohej ekspozimi. (RA=Ie–I0).
Në pjesën më të madhe të studimeve C-C (rast-kontroll) RA nuk mund të llogaritet sepse incidencat e sëmundjes mes të ekspozuarve dhe jo të ekspozuarve nuk janë disponibël.

Odds Ratio (OR) – është i barabartë me raportin mes propabilitetit të ekspozimit mes rasteve (të sëmurët) dhe propabilitetit të ekspozimit mes kontrolleve.
Odds Ratio përdoret në studimet e tipit retrospektivë (rast-kontroll: case-controll) ku nuk është e nevojshme mbledhja e të dhënave në kohë, e kështu kalkulimi është i pavarur nga faktori kohëzgjatje.
në studimet prospektive, për të njëjtin qëllim, përdoret kalkulimi i Riskut Relativ (RR).

Shënim: për vlerësimin e masës së asociacionit:

  • RR apo OR = 1 – nuk ka asociacion.
  • RR apo OR > 1 – asociacion pozitiv.
  • RR apo OR < 1 – asociacion negativ.

© Rinstinkt, mbi tekstin

————————————————————————————————-